Mieszkanie o powierzchni nieco ponad 50 mkw. znajduje się na warszawskich Bielanach. Nie ma w nim barier architektonicznych. Nie brakuje za to udogodnień i nowych technologii. Apartament powstał w ramach projektu „U siebie mimo wieku”, który ma na celu uświadamianie potrzeb starzejącego się społeczeństwa. Według prognoz Eurostatu, za 30 lat co trzeci Europejczyk będzie seniorem. Z wiekiem zmieniają się potrzeby mieszkaniowe. Seniorzy, by jak najdłuższej pozostać w swoim lokum i zachować samodzielność, potrzebują przestrzeni ergonomicznych i odpowiednio dostosowanych wnętrz. Stąd pomysł na Wzorcowe Mieszkanie Seniora, które pokazuje, w jaki sposób można ułatwić życie osobom starszym i z ograniczeniami, np. niesprawnością ruchową.

– To miejsce jest trochę jak laboratorium. Testujemy i pokazujemy w nim nowe technologie, a także produkty dla osób starszych. Są w nim m.in. wygodne, szerokie i skrócone przejścia między najważniejszymi strefami domu. Podłogi zostały przygotowane tak, by ograniczyć ryzyko upadku czy poślizgnięcia. Wnętrza wyposażyliśmy w meble na kółkach, które ułatwiają poruszanie się. Chcemy pokazać ludziom, jak wiele jest obecnie możliwości, które ułatwiają życie – mówi dr inż. arch. Jan Cieśla, współautor projektu „U siebie mimo wieku”.
W mieszkaniu cały czas pojawiają się kolejne, innowacyjne rozwiązania. Ostatnim udoskonaleniem jest system automatyki domowej ABB-free@home, który dostosowuje m.in. natężenie i barwę oświetlenia w zależności od pory dnia (np. imitacja światła dziennego), co ma pozytywny wpływ na samopoczucie domownika, a jednocześnie może ograniczać jego nadmierną aktywność wieczorem. Automatyka pomaga także w zmniejszeniu kosztów eksploatacyjnych i rachunków np. za energię i ogrzewanie. System reguluje bowiem temperaturę i obniża ją po wyjściu z domu, a wyłącza światła, gdy w pomieszczeniu nikogo nie ma. Nie bez znaczenia jest także wpływ automatyki na zwiększenie bezpieczeństwa – dzięki czujnikom system może zaalarmować użytkownika o zalaniu mieszkania, podwyższonej temperaturze czy ulatniającym się dymie. To z kolei pozwala seniorowi odpowiednio szybko zareagować, a w poważniejszych przypadkach wezwać pomoc.
fot. Bartek Zaranek, arch. ABB fot. Bartek Zaranek, arch. ABB fot. Bartek Zaranek, arch. ABB fot. Bartek Zaranek, arch. ABB fot. Bartek Zaranek, arch. ABB fot. Bartek Zaranek, arch. ABB fot. Bartek Zaranek, arch. ABB fot. Bartek Zaranek, arch. ABB fot. Bartek Zaranek, arch. ABB
– Chcieliśmy pokazać, że automatyka to nie gadżet, a system, który rzeczywiście pomaga każdemu, bez względu na wiek. W przypadku mieszkania deweloperskiego, którego właścicielem są osoby stosunkowo młode, taki system ułatwia codzienne funkcjonowanie, ale w niedługim czasie będzie już realną pomocą w zachowaniu samodzielności – uważa Jarosław Grabowski, odpowiedzialny w ABB za osprzęt elektroinstalacyjny i automatykę budynkową. – Automatyka może bowiem zmieniać się wraz ze zmieniającymi się potrzebami użytkowników. Przykładowo, senior może włączyć w mieszkaniu urządzenia leżąc w łóżku, a także kontrolować w aplikacji, czy aby wszystko zostało wyłączone przed wyjściem z domu. Nie trzeba także ręcznie zmieniać ustawień temperatury, bo ta jest regulowana automatycznie. W domu inteligentnym wiele funkcji działa niejako „w tle”.
„U siebie mimo wieku” to inicjatywa architektów Agnieszki i Jana Cieślów. Ich Wzorcowe Mieszkanie Seniora jest otwarte publicznie m.in. dla zainteresowanych deweloperów, inwestorów, projektantów wnętrz, a także przedstawicieli sektora mieszkaniowego. Za projekt odpowiada pracownia architektoniczna DRC. W obiekcie można na żywo zobaczyć wszystkie rozwiązania architektoniczne i technologiczne, które ułatwiają codzienne życie osób starszych.
– Jednym ze skutków postępującego procesu starzenia się populacji jest zmniejszanie się potencjału opiekuńczego rodzin. Zastosowanie rozwiązań z zakresu gerontotechnologii może przyczynić się do wzrostu bezpieczeństwa i komfortu życia m. in. samotnych osób starszych, których liczba będzie dynamicznie rosnąć w najbliższych dekadach – podkreśla dr Rafał Iwański z Polskiego Towarzystwa Gerontologicznego.
Obecnie najwięcej lokali deweloperskich kierowanych jest do osób młodych, które kupują pierwsze mieszkanie. – Nie chodzi jednak o to, aby teraz budować lokale przeznaczone stricte dla seniorów. Należy raczej promować takie lokale, które da się dostosować do zmieniających się potrzeb mieszkańca wraz z wiekiem. Taki trend już się pojawia. Zmieniają się warunki techniczne dla nowo powstających budynków. Mam tu na myśli konieczność uwzględnienia w projekcie windy, instalacji przyzywowych czy określonych, minimalnych wymiarów pomieszczeń – twierdzi Jan Cieśla.
Jak dodaje, dziś coraz więcej mówi się o architekturze reaktywnej. W odległej przyszłości z mieszkaniem będzie trochę tak jak ze smartfonem. Już możemy sterować automatyką głosowo, a w przyszłości mieszkanie samo będzie przewidywać potrzeby użytkownika i dostosowywać jego otoczenie.