Vandaag vond in het Havenhuis in Antwerpen een symposium plaats over de cruciale rol van energie-efficiëntie in het brede verhaal van de energietransitie en de vele oplossingen die als laaghangend fruit kunnen geplukt worden – haalbaar en schaalbaar.
Wie vandaag energie bespaart, boekt winst op vele vlakken – financieel, ecologisch én strategisch. Energie-efficiëntie is de meest directe hefboom voor een geslaagde energietransitie.
Tegen 2050 moet onze maatschappij volledig klimaatneutraal zijn. Om die transitie te realiseren, worden grote investeringen gedaan in hernieuwbare energie, elektrificatie, waterstof en netwerken. Maar wat vaak onderbelicht blijft, is een heel voor de hand liggende stap: het efficiënter omgaan met de energie die we vandaag al verbruiken.
Energie-efficiëntie is geen ‘nice to have’, maar een noodzaak. Het verlaagt niet alleen de uitstoot, maar ook de energievraag zelf – en dus de investeringsnood in bijkomende productie en infrastructuur. In een context van stijgende energieprijzen, geopolitieke onzekerheid en druk op bedrijfsrendement biedt energie-efficiëntie een onmiddellijk en tastbaar antwoord.
De feiten: energie-efficiëntie vertegenwoordigt meer dan 40% van de benodigde emissiereducties tegen 2040
Volgens het IEA Sustainable Development Scenario vertegenwoordigt energie-efficiëntie meer dan 40% van de benodigde emissiereductie tegen 2040. (How energy efficiency will power net zero climate goals – Analysis - IEA ) Wat energie-efficiëntie bovendien uniek maakt, is dat de maatregelen:
- Direct inzetbaar zijn (veel technologieën zijn beschikbaar en bewezen);
- Economisch rendabel zijn (korte terugverdientijden, vaak < 2 jaar);
- Niet steeds grote infrastructuur vereisen, en dus weinig maatschappelijke weerstand oproepen;
- Complementair zijn met andere transitiemaatregelen.
Energie-efficiëntie is niet alleen de eerste stap, maar vaak ook de snelste.
Meten is weten: energiebeheersing begint bij inzicht
Wie zijn energieverbruik niet kent, kan het ook niet beheersen. Er zijn echter nog veel bedrijven, instellingen en overheden niet in staat om hun energieverbruik fijnmazig te monitoren. Energiebesparing begint bij meten.
Een effectieve energie-aanpak omvat:
- Een inventarisatie van alle verbruikers en processen;
- Monitoring van verbruik via meetpunten en digitale registratie;
- Benchmarking t.o.v. best practices of referentiebedrijven;
- Rapportage en analyse om quick wins en structurele verbeterpunten te identificeren;
- Koppeling met beleidsdoelstellingen rond klimaat, duurzaamheid en kostenbeheersing.
Wie investeert in inzicht, creëert de basis voor kostenbesparing, emissiereductie én verhoogde bedrijfszekerheid.
Onzichtbaar potentieel: de besparing ligt vaak dichterbij dan gedacht
-Veel bedrijven en instellingen onderschatten hoeveel energie ze kunnen besparen zonder steeds structurele investeringen in nieuwe technologie. In de praktijk is er vaak sprake van onbenut laaghangend fruit, bijvoorbeeld bij:
- Elektrische aandrijfsystemen: Wereldwijd wordt 45% van de elektriciteit gebruikt voor het aandrijven van motoren. Veel daarvan draait op constante snelheid of in inefficiënte configuraties. Door aanpassingen aan regeltechniek of vervanging van verouderde motoren kan het verbruik tot 30% dalen (IEA).
- Verwarming en koeling: In gebouwen en processen is er vaak sprake van energieverlies door verkeerde dimensionering, gebrekkige isolatie, slecht onderhoud of verouderde besturing.
- Restwarmte en warmterecuperatie: Veel sectoren lozen warmte in de omgeving zonder hergebruik. Inzicht in temperatuurstromen en koppeling aan vraag kan dit verminderen.
- Verlichting en processturing: Verouderde systemen verbruiken structureel meer. Optimalisatie op basis van gebruikspatronen levert snel resultaat. Soms is een vervanging van de bestaande installaties de beste oplossing, maar in veel gevallen kunnen ook bestaande installaties energie-efficiënter worden gemaakt. Retrofitoplossingen, verbeterd onderhoud en sturing op basis van real-time data zijn hierbij sleutelbegrippen.
Kennisdeling als motor van versnelling
Hoewel het technische potentieel groot is, ontbreekt in veel gevallen nog de kennis en het netwerk om energie-efficiëntieprojecten vlot te identificeren, door te rekenen en te implementeren. Daarom zet de Energy Efficiency Movement sterk in op kennisdeling en sectoroverschrijdende samenwerking. Met praktijkcases wordt aangetoond dat energiebesparing doelgericht en resultaatgericht kan gebeuren, economisch rendabel is, ook in competitieve sectoren en opschaalbaar is naar andere domeinen.
Het symposium brengt met praktijkvoorbeelden en een dynamisch panel bedrijfsleiders, studiebureaus, belangenorganisaties en consultants samen in dialoog over hoe energie-efficiëntie niet alleen een individuele keuze is, maar een maatschappelijke strategie.
Slotboodschap: een haalbare en betaalbare transitie via energie-efficiëntie
Het symposium is een pleidooi voor kennisuitwisseling en actie, onderbouwd met data, praktijkvoorbeelden en een beleidseconomisch kader.
Is je interesse gewekt, schrijf dan zeker deze datum in je agenda :
De 10e jaarlijkse wereldwijde conferentie over energie-efficiëntie van het Internationaal Energieagentschap vindt plaats in Brussel op 12 en 13 juni 2025. Het wordt mede georganiseerd door IEA-uitvoerend directeur Dr. Fatih Birol en de Europese Commissaris voor Energie en Huisvesting Dan Jørgensen, in samenwerking met de Energy Efficiency Movement. 10th Annual Global Conference on Energy Efficiency - Event - IEA
Contact: Mike Umiker, Executive Director Energy Efficiency Movement
Email: mike.umiker@energyefficiencymovement.com
Lisa Bounoure, Communication Lead Energy Efficiency Movement
Email: lisa.bounoure@energyefficiencymovement.com
Ann Wittemans, Corporate Communications Manager ABB Benelux
Email: ann.wittemans@be.abb.com
Christophe Cappuyns, Sales Manager, Energy Division Alfa Laval Benelux
Email: Christophe.Cappuyns@alfalaval.com
Isabel Vermeulen, Domain Lead Sustainability Transformation Tomorrowlab
Email: isabel.vermeulen@tomorrowlab.com
Sara Vander Beken, Business Unit Manager Energy Transition Sweco
Email : Sara.VanderBeken@swecobelgium.be
