Na parzystych stacjach pierwszej linii metra w Warszawie znajdują się urządzenia, które odpowiadają za zasilanie podstawowych odbiorników, jak systemy wentylacji, oświetlenie i obsługa pasażerska (windy, schody ruchome). Z kolei na nieparzystych (A1, A3, A5 itd.) zlokalizowane są tzw. podstacje trakcyjno-energetyczne, dostarczające dodatkowo energię do wagonów metra. Podstacje są więc niczym energetyczny „krwiobieg”, bez którego metro nie byłoby w stanie sprawnie funkcjonować.
Część z tych podstacji, znajdująca się na południowym odcinku pierwszej nitki, ma już ponad 30 lat. Stacje Ursynów, Imielin czy Wilanowska zbudowano jeszcze w latach 80. Poprzedni wiek pamiętają też kolejne przystanki w kierunku północnym: Racławicka, Politechnika i Centrum. W świecie energetyki minęło kilka epok. Przez ten czas cyfryzacja poprawiła niezawodność i dostępność urządzeń.
Zarząd Transportu Miejskiego wraz z Metrem Warszawskim zmodernizował już zasilanie na stacjach Imielin, Ursynów, Kabaty, Wilanowska oraz na STP „Kabaty”, dostosowując je do najnowszych standardów i ujednolicając z systemami drugiej linii. Teraz kolej na stację A9 – Racławicka. Prace realizowane są przez firmę Trakcja S.A., która wykorzystuje urządzenia firmy ABB oraz własnej produkcji szafy odłączników uszyniających (SOU), dostosowane do sieci trakcyjnej metra o napięciu 750V.
Wymieniane są najważniejsze systemy, odpowiadające bezpośrednio za zasilanie metra, a więc przede wszystkim rozdzielnice prądu stałego. Stare rozwiązania, z ograniczonym zastosowaniem automatyki, pozbawione sterowników mogących obsługiwać każde pole rozdzielnicy i na bieżąco monitorować jej parametry, zastępowane są urządzeniami wyposażonymi w zaawansowaną elektronikę.
Na stacji Racławicka zainstalowane zostaną rozdzielnice Enviline DC Gear typu RPSPlus, produkowane w fabryce ABB w Bielsku-Białej. To te same urządzenia, które z powodzeniem działają już na wspomnianych, zmodernizowanych stacjach. Rozdzielnice wyposażone są w wyłącznik szybki prądu stałego Gerapid, z funkcją dwukierunkowego przepływu prądu, co pozwala na bezpieczny zwrot energii do sieci. To z kolei umożliwia zmniejszenie kosztów eksploatacji.
Zastosowano także rozbudowaną automatykę rozproszoną firmy Sauter. Tym sposobem każde pole rozdzielnicy zostało wyposażone w sterownik, który współpracuje z automatyką zabezpieczeń podstacji.
Niższe koszty, większy komfort
Dzięki tym usprawnieniom operator nie musi pojawić się na miejscu, aby sprawdzić co aktualnie dzieje się na podstacji – wyłączanie czy przełączanie zasilania, np. na czas prac serwisowych, a także bieżący monitoring parametrów, jest możliwy z poziomu dyspozytorni. Tak jak to jest obecnie na drugiej linii metra, operator wyposażony jest w aparaturę do bieżącej kontroli stanu urządzeń oraz ma możliwość odebrania sygnalizacji stanów awaryjnych wybranych pomiarów analogowych. To wszystko przekłada się na większą niezawodność zasilania i dostępność metra dla pasażerów, a także niższe koszty obsługi.
Fot. Arch ABB 
Fot. Arch ABB
– Dodatkowo układ podstacji i systemu zasilania z wykorzystaniem rozdzielnic DC Gear umożliwia redundancję i płynną zmianę źródła zasilania na różnych odcinkach sieci trakcyjnej – mówi Jerzy Dusza z biznesu Elektryfikacji ABB w Polsce. – Każda podstacja trakcyjno-energetyczna korzysta z jednego z Głównych Punktów Zasilania, które znajdują się na powierzchni. Jeśli tam dojdzie do awarii, w wyniku np. silnej burzy, do danego odcinka metra można szybko doprowadzić napięcie, korzystając z urządzeń znajdujących się na sąsiedniej podstacji. Taką „elastyczność” zasilania wykorzystuje się również na potrzeby prac serwisowych, dzięki czemu nie trzeba wstrzymywać ruchu podziemnej kolejki. To wszystko ma bezpośredni wpływ na komfort i bezpieczeństwo pasażerów.
ABB, zgodnie z oczekiwaniami realizującego zadanie, dostarczy urządzenia na potrzeby podstacji Racławicka w trzecim kwartale tego roku. Trakcja S.A. będzie realizować prace głównie w nocy, bez konieczności zatrzymywania metra. Będzie to już 6 stacja pierwszej linii metra modernizowana przez firmę Trakcja z urządzeniami produkcji ABB oraz własnej.
