Kosmiczny Teleskop Nancy Grace Roman będzie o wiele bardziej zaawansowany niż pracujący już od 30 lat, słynny teleskop Hubble’a. Ma zostać uruchomiony w 2025 r. w celu m.in. poszukiwania nowych planet i badania tempa ekspansji Wszechświata. Znajdą się w nim dwa główne instrumenty: jeden do badania tzw. ciemnej energii – hipotetycznej formy energii, która ma wypełniać przestrzeń kosmiczną; drugi to instrument koronograficzny (CoronaGraph Imager, CGI), służący do obserwacji egzoplanet, czyli planet krążących wokół innej gwiazdy niż Słońce. W ramach CGI będą działać dwie kamery o wysokiej czułości z elektronicznymi rdzeniami opracowanymi wspólnie przez ABB i Nüvü.
Obserwacja pozasłonecznych układów planetarnych jest niezwykle trudna, ponieważ same planety są znacznie ciemniejsze od ich słońca i na obrazach o niedostatecznej rozdzielczości zlewają się w jeden punkt. Skomplikowany układ elementów optycznych w instrumencie CGI pozwala jednak zablokować światło słońca i przesłać pozostałą część światła oświetlającego planetę do kamery o wysokiej czułości. Tutaj zaczyna się rola zaprojektowanego przez ABB/Nüvü rozwiązania do obrazowania, które pozwala dostrzec wcześniej niewidoczną kropkę. Dzięki temu będzie można kontynuować – a może i dokończyć – spis egzoplanet, zapoczątkowany przez Kosmiczny Teleskop Keplera (2009-2018).
– Misja Roman to projekt o wartości 3,2 mld USD, który pozwoli uzyskać od 100 do 1000 razy wyraźniejszy obraz egzoplanet w porównaniu ze zdjęciami wykonywanymi za pomocą urządzeń znajdujących się na Ziemi. To przełomowa misja – powiedział Marc Corriveau, dyrektor biznesu Measurement & Analytics w ABB w Kanadzie.
Nowy teleskop ma posiadać pole widzenia 100 raz większe niż kosmiczny teleskop Hubble’a (HST), dzięki czemu będzie można obserwować większą przestrzeń w krótszym czasie. Pozwoli nie tylko lepiej poznać planety, które do tej pory skutecznie „chowały” się naukowcom, ale i badać zjawisko rozszerzania się Wszechświata. Teleskop został nazwany na cześć Nancy Grace Roman, która była pierwszą kobietą na stanowisku dyrektora ds. astronomii NASA i odegrała kluczową rolę w planowaniu misji HST. Poruszający się od 1990 roku po orbicie okołoziemskiej teleskop Hubble’a stał się przełomowym narzędziem w historii astronomii – na podstawie dostarczonych przez niego danych opublikowano do tej pory ponad 15 tys. prac naukowych.
– Jesteśmy wdzięczni Kanadyjskiej Agencji Kosmicznej (CSA) za Program Rozwoju Technologii Kosmicznych, który umożliwił dopracowanie tej rewolucyjnej technologii kamer na tyle, by zainteresowała się nią NASA – powiedział Olivier Daigle, dyrektor ds. technologii w Nüvü Camēras.
ABB od wielu lat dostarcza technologie również na potrzeby branży kosmicznej. Niedawno w ramach zamówienia dla GHGSAT dostarczyła sensory optyczne umożliwiające obrazowanie (z poziomu sztucznego satelity) wycieków metanu na Ziemi w wysokiej rozdzielczości. Łączny czas niezawodnej pracy urządzeń optycznych ABB w kosmosie wynosi już ponad 90 lat. Od 2003 r. sensor SCISAT śledzi długookresowe zmiany rozkładu ponad 60 molekuł i zanieczyszczeń w ziemskiej atmosferze z dokładnością do pojedynczych cząstek na bilion.
Z kolei agencje meteorologiczne opierają swoje prognozy na technologii ABB zastosowanej w satelitach polarnych najnowszej generacji należących do amerykańskiej Narodowej Agencji Oceanów i Atmosfery (NOAA), które ratują ludzkie życie dzięki większej precyzji czasowej i dokładności prognoz pogody opracowywanych nawet z siedmiodniowym wyprzedzeniem. Sensory ABB znajdują się także na pokładach japońskich satelitów GOSAT 1 i 2, które od 2009 r. monitorują z wysoką dokładnością stały wzrost stężenia gazów cieplarnianych w ziemskiej atmosferze.
ABB (ABBN: SIX Swiss Ex) jest wiodącą globalną firmą technologiczną, która stymuluje transformację gospodarek i społeczeństw, budując ich przyszłość w sposób wydajny i zrównoważony. Integrując produkty elektryfikacji, robotyki, automatyki i systemów napędowych z rozwiązaniami cyfrowymi, ABB wyznacza nowe granice technologii i poziomy efektywności. Za sukcesem firmy stoi 110 tys. pracowników w ponad 100 krajach, którzy kontynuują ponad 130‑letnią historię ABB. www.abb.com
Nüvü Camēras to światowy lider w rozwiązaniach ultra-czułego obrazowania. Od 2010 roku kanadyjska firma projektuje i wytwarza kamery oraz sterowniki na potrzeby eksploracji kosmosu, kontroli jakości w przemyśle oraz segmentu life-science.
